Toren biedt uniek uitzicht
De toren van de (Nieuwe) Calixtus is beeldbepalend voor de stad Groenlo. Het beklimmen van de toren is een unieke ervaring: een geweldig uitzicht over Groenlo en verre omgeving. Bij helder weer is het panorama wel 40 kilometer. De toren heeft een hoogte van 75 m. (bovenkant haan) en vanaf ruim 41 m. hoogte valt te genieten van een fantastisch uitzicht.
Vakkundige begeleiders geven tijdens een rondleiding tekst en uitleg over de toren, de bouw van de kerk en alles wat samenhangt met deze unieke in 1908 opgeleverde Achterhoekse kerk.
Toren beklimmen; Voor de beklimming van de toren wordt een kleine bijdrage gevraagd.
Kerkrondleiding; De kerkrondleiding is gratis; een vrijwillige bijdrage, in onze GIFTENBOX bij de uitgang, is welkom.
Wat zie je dan tijdens zo’n torenbeklimming? Waar kom je langs voordat je boven bent?
A.
Voordat we de toren beklimmen, gaan we naar buiten om het boogveld, ook wel timpaan genoemd, te bekijken. Boven de grote, eiken deuren van het westportaal een afbeelding van St. Calixtus, de patroonheilige van deze kerk en van de stad Groenlo. Op het tegeltableau staan ook zijn attributen: een waterput met steen. De put en steen duiden op de wijze waarop Calixtus om het leven is gebracht. Hij was bisschop van Rome (217 – 223) – en dus Paus – in het begin van de derde eeuw na Chr.
Terug in de kerk leidt de stenen wenteltrap naar het oksaal met het beroemde en als Rijksmonument predicaat bestempelde Adema-orgel. Dit orgel heeft ruim 2450 pijpen en wordt geroemd om zijn fraaie klank. Het orgel doet niet alleen gebruikt tijdens vieringen maar er worden ook regelmatig orgelconcerten op gegeven. Zijn de stenen van de trap in de loop der jaren uitgesleten door de koorzangers, tegenwoordig zijn het de duizenden torenbeklimmers die jaarlijks een ‘bijdrage’ leveren aan deze slijtage.
B.
De koorzolder / het oksaal geeft een fraai gezicht op het interieur van de kerk, met name op het priesterkoor met zijn fraaie glas-in-loodramen, het unieke hoofdaltaar en de ruime altaartafel. Deze laatste is begin jaren negentig gemaakt van de communiebanken, die de afscheiding vormden tussen het priesterkoor en de rest van de kerk.
C.
We vervolgen de weg in de toren via een houten wenteltrap en komen op de uurwerkzolder, waar het oude uurwerk uit 1908 staat met de bijbehorende gewichten. Vanaf de jaren zeventig was dit uurwerk niet meer in bedrijf; op 31 januari 2016 is dit gerestaureerde uurwerk weer volledig in werking gezet. Het uurwerk staat nu in een glazen kooi en werkt weer volledig zoals het in 1908 ook werkte, met dien verstande dat het de wijzerplaten aan de torengevel niet meer aandrijft. In deze ruimte staan diverse vitrines met aan de kerk gerelateerde voorwerpen. In januari 2018 hebben wij een schenking mogen ontvangen van een ruim 250 verschillende kaarsendovers.
Openstaande deur geeft hier een toegang naar de, in 2016 aangebrachte, loopbruggen boven de gewelven van het middenschip. Hier kan men de constructie bewonderen van de gemetselde gewelven. Men kan dan ca 25 m. over de aangebrachte loopbrug lopen, de bovenkant en constructie van de gewelven bekijken. Dit alles met verlichting aangelicht.
Vanaf deze ruimte en hoger treffen we op de vloeren en treden uitwerpselen van vleermuizen aan. Aan de hand van de vorm en de grootte van deze keuteltjes hebben deskundigen bepaald dat de toren het domein is van meerdere soorten vleermuizen. Aan de wanden van deze ruimte bevinden zich grote kasten met kabelgoten en kabels. Deze behoren bij de antennes die in de hoger gelegen klokkentoren staan opgesteld en worden gebruikt door meerdere telefoonproviders voor doorzending van signalen van mobiele telefoons en dataverkeer.
D.
De houten wenteltrap voert verder omhoog naar de klokkenstoel, een grote open ruimte , waar, gevat in een metalen klokkengestoelte, drie luidklokken hangen. Deze drie klokken vervangen sinds 1947 twee oudere klokken die tot in de oorlog hebben gehangen, maar in 1943 door de Duitsers zijn “gevorderd”. Elke klok heeft een naam en een opschrift. In volgorde van grootte:
– Calixtusklok, 2.700 kg zwaar. Op deze klok het opschrift: Esto nobis patrone hujus loci defensor a malo belli.
(Wees voor ons, patroon van onze plaats, een verdediger tegen het kwaad van de oorlog).
– Mariaklok weegt 1.900 kg en draagt als opschrift: Te voco voce pia, te laudo sancta Maria tu nos a cuntus alma tuere malis.
(Ik roep U met vrome stem, ik prijs U, heilige Maria, wilt U, verhevene, ons beschermen tegen alle kwaad).
– Jozefklok is 1.350 kg zwaar en vermeldt de tekst: Tu nos ab hoste protege et hora mortis suscipe.
(Gij, bescherm ons tegen de vijand en neem ons op in het uur van de dood)
E.
De stalen spiltrap (aangebracht in 2012) komt uit in de ruimte aan de voet van de houten torenspits. De ladder in deze ruimte leiden naar een vlonder, waar zich een grote vlaggenmast bevindt. Deze ladder is verboden terrein. De spits is 30 m. hoog, waarop op de “ui” een 2,5 m. hoog kruis met verlichting staat. Hierop staat een vergulde haan te pronken.
F.
Via een deur gaan we naar buiten en komen op de torentrans (41 m. boven straatniveau). Bij helder weer is het uitzicht vanaf deze hoogte soms letterlijk adembenemend.
Reserveren / informatie is te verkrijgen bij de VVV in Groenlo op 0544-461247 of via info@vvvgroenlo.nl
